جراحی آب مروارید

آب مروارید (کاتاراکت) یکی از شایع‌ترین مشکلات چشمی است که بسیاری از افراد، به ویژه در سنین بالاتر، با آن مواجه می‌شوند. این بیماری با کاهش شفافیت عدسی چشم، موجب تار شدن و کاهش کیفیت دید می‌شود. جراحی آب مروارید به عنوان یکی از موفق‌ترین و پرکاربردترین جراحی‌های چشمی، کمک می‌کند تا بیماران دوباره به دید واضح و شفاف دست یابند. در این مقاله، به بررسی کامل این جراحی، دلایل ایجاد آب مروارید، انواع روش‌های جراحی، مراقبت‌های پس از عمل و نکات کلیدی قبل از تصمیم‌گیری برای انجام آن می‌پردازیم.

1. آب مروارید چیست؟

آب مروارید به کدری و مات شدن عدسی طبیعی چشم گفته می‌شود. عدسی چشم که در پشت عنبیه و مردمک قرار دارد، به طور طبیعی شفاف است و نور را به شبکیه منتقل می‌کند تا تصویری واضح ایجاد شود. با گذشت زمان و به دلایل مختلف، عدسی ممکن است شفافیت خود را از دست داده و به تدریج کدر شود که به آن آب مروارید می‌گویند.

علائم آب مروارید

• کاهش تدریجی بینایی: دیدن تار و غیرشفاف از رایج‌ترین علائم است.
• حساسیت به نور: بیماران ممکن است در برابر نور خورشید یا چراغ‌های روشن حساسیت بیشتری داشته باشند.
• مشکل در دید شبانه: رانندگی در شب می‌تواند به دلیل هاله‌ها و تابش خیره‌کننده مشکل‌ساز شود.
• تغییر در رنگ‌ها: بیماران ممکن است احساس کنند که رنگ‌ها به نظر زردتر یا کم‌رنگ‌تر هستند.
• تاری دید: مخصوصاً در نگاه کردن به اشیاء دور یا نزدیک.

2. علل و عوامل خطر آب مروارید

آب مروارید می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از عوامل شایع شامل موارد زیر هستند:

الف) افزایش سن

با افزایش سن، ساختار پروتئینی عدسی تغییر می‌کند و باعث کدر شدن آن می‌شود. این نوع آب مروارید به عنوان آب مروارید مرتبط با سن شناخته می‌شود و شایع‌ترین نوع است.

ب) عوامل ژنتیکی

تاریخچه خانوادگی می‌تواند در احتمال ابتلا به آب مروارید نقش داشته باشد.

ج) بیماری‌های مزمن

بیماری‌هایی مانند دیابت می‌توانند به تسریع شکل‌گیری آب مروارید کمک کنند.

د) مصرف داروها

مصرف طولانی‌مدت برخی داروها، به ویژه کورتیکواستروئیدها، می‌تواند به بروز آب مروارید منجر شود.

هـ) عوامل محیطی

قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV)، دود سیگار و آلودگی هوا نیز می‌توانند به ایجاد آب مروارید کمک کنند.

3. روش‌های جراحی آب مروارید

جراحی آب مروارید به عنوان یکی از ایمن‌ترین و موثرترین جراحی‌های چشمی شناخته می‌شود. انواع مختلفی از جراحی آب مروارید وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار و تجهیزات موجود، انتخاب می‌شوند. در ادامه، به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم.

الف) فیکوامولسیفیکاسیون (Phacoemulsification)

این روش که به عنوان فیکو نیز شناخته می‌شود، رایج‌ترین و پیشرفته‌ترین روش جراحی آب مروارید است.

مراحل انجام فیکو

1. ایجاد برش کوچک: جراح یک برش بسیار کوچک در قرنیه ایجاد می‌کند.
2. استفاده از امواج اولتراسوند: دستگاه فیکو با استفاده از امواج اولتراسوند، عدسی کدر را به قطعات ریز تبدیل و آن‌ها را از چشم خارج می‌کند.
3. کاشت عدسی مصنوعی: پس از برداشتن عدسی کدر، یک عدسی داخل چشمی (IOL) شفاف و مصنوعی جایگزین آن می‌شود.

مزایای فیکوامولسیفیکاسیون

• دوره بهبودی کوتاه: بیماران معمولاً ظرف چند روز بهبود می‌یابند.
• حداقل عوارض: به دلیل برش‌های کوچک، خطر عفونت و عوارض کمتر است.
• دقت بالا: نتایج بسیار دقیق و قابل پیش‌بینی هستند.

ب) جراحی آب مروارید با لیزر (Femtosecond Laser-Assisted Cataract Surgery)

این روش جدیدتر، از لیزر فمتوثانیه برای انجام برخی مراحل جراحی استفاده می‌کند.

مزایای جراحی با لیزر

• دقت بیشتر: لیزر می‌تواند برش‌های دقیق‌تری ایجاد کند و خطرات ناشی از اشتباهات دستی را کاهش دهد.
• بهبود سریع‌تر: بیماران ممکن است دوره بهبودی کوتاه‌تری داشته باشند.

ج) اکستراکپسولار (Extracapsular Cataract Extraction)

این روش بیشتر برای موارد پیچیده‌تر به کار می‌رود.

مراحل انجام اکستراکپسولار

• ایجاد یک برش بزرگ‌تر برای خارج کردن عدسی کدر.
• کاشت عدسی مصنوعی در محل عدسی اصلی.

4. مراقبت‌های پس از جراحی آب مروارید

رعایت مراقبت‌های پس از جراحی برای دستیابی به بهترین نتایج بسیار حیاتی است. در ادامه به برخی از این مراقبت‌ها اشاره می‌کنیم:

الف) استفاده از قطره‌های چشمی

پس از جراحی، پزشک قطره‌های آنتی‌بیوتیک و ضدالتهاب تجویز می‌کند تا از عفونت و التهاب جلوگیری شود.

ب) اجتناب از فعالیت‌های سنگین

بیماران باید حداقل به مدت دو هفته از بلند کردن اشیاء سنگین و فعالیت‌های ورزشی شدید خودداری کنند.

ج) محافظت از چشم‌ها

استفاده از عینک‌های محافظ در برابر نور خورشید و جلوگیری از تماس با آب به ویژه در دو هفته اول پس از جراحی توصیه می‌شود.

د) مراجعه منظم به پزشک

پیگیری و معاینه‌های دوره‌ای پس از جراحی به ارزیابی روند بهبودی و تشخیص زودهنگام عوارض کمک می‌کند.

5. عوارض و خطرات احتمالی جراحی آب مروارید

اگرچه جراحی آب مروارید به طور کلی ایمن است، اما مانند هر عمل جراحی دیگری ممکن است با عوارضی همراه باشد:

• عفونت: نادر است، اما می‌تواند منجر به مشکلات جدی بینایی شود.
• تورم قرنیه: برخی بیماران ممکن است پس از جراحی دچار تورم شوند که معمولاً با قطره‌های چشمی درمان می‌شود.
• دوبینی یا تاری دید: این مشکلات معمولاً موقتی هستند و در عرض چند هفته بهبود می‌یابند.
• خطرات ناشی از کاشت عدسی: ممکن است عدسی جدید به درستی در جای خود قرار نگیرد.

6. انواع عدسی‌های داخل چشمی (IOL)

پس از برداشتن عدسی کدر، عدسی‌های مختلفی می‌توانند جایگزین شوند. انتخاب نوع عدسی بر اساس نیازهای بینایی بیمار انجام می‌شود:

الف) عدسی‌های تک‌کانونی (Monofocal)

این عدسی‌ها تنها در یک فاصله (دور یا نزدیک) فوکوس می‌کنند. برای مثال، بیمار ممکن است نیاز به استفاده از عینک مطالعه پس از عمل داشته باشد.

ب) عدسی‌های چندکانونی (Multifocal)

این عدسی‌ها توانایی فوکوس در چند فاصله مختلف را دارند و به کاهش نیاز به عینک کمک می‌کنند.

برای آشنایی بیشتر با دکتر حسن رزمجو متخصص چشم کلیک کنید

ج) عدسی‌های توریک (Toric)

این نوع عدسی‌ها برای بیمارانی که دچار آستیگماتیسم هستند، طراحی شده‌اند و به بهبود دید آن‌ها کمک می‌کنند.

7. هزینه جراحی آب مروارید

هزینه جراحی آب مروارید بسته به نوع جراحی، انتخاب عدسی، تجربه جراح و مکان جراحی متفاوت است. بیمه‌های درمانی معمولاً هزینه‌های جراحی‌های مربوط به آب مروارید را پوشش می‌دهند، اما انتخاب عدسی‌های پیشرفته ممکن است هزینه‌های اضافی داشته باشد.

 📞 جهت ثبت نوبت  دکتر حسن رزمجو رایگان کلیک کنید

8. سوالات متداول درباره جراحی آب مروارید

آیا جراحی آب مروارید دردناک است؟

جراحی آب مروارید به طور معمول بدون درد است، زیرا از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود.

 📞 جهت ثبت نوبت  دکتر حسن رزمجو رایگان کلیک کنید

چه مدت طول می‌کشد تا پس از جراحی به بینایی کامل برسم؟

بیشتر بیماران ظرف چند روز بهبود می‌یابند، اما ممکن است چند هفته طول بکشد تا بینایی به طور کامل تثبیت شود.