تورم پلک بالا
تورم پلک بالا یکی از مشکلات شایع چشمی است که ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عفونت، التهاب، آلرژی یا آسیبهای فیزیکی رخ دهد. این وضعیت میتواند به شکل تورم خفیف یا شدید باشد و بسته به علت، با درد، قرمزی و مشکلات بینایی همراه شود. شناخت دقیق علل و علائم تورم پلک بالا به پزشکان و بیماران کمک میکند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنند. در این مقاله به بررسی کامل علل، تشخیص، و روشهای درمان تورم پلک بالا پرداخته میشود.
1. تورم پلک بالا چیست؟
تورم پلک بالا وضعیتی است که در آن پلک بالایی چشم بزرگتر یا متورمتر از حالت طبیعی میشود. این مشکل ممکن است به صورت یکطرفه یا دوطرفه ظاهر شود و بسته به علت زمینهای میتواند همراه با علائم دیگری مانند قرمزی، خارش، درد یا ترشح باشد. تورم پلک ممکن است از مشکلات سطحی مانند آلرژی تا بیماریهای جدیتر مانند عفونتهای باکتریایی یا ویروسی نشأت بگیرد.
2. علل تورم پلک بالا
تورم پلک بالا ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از مهمترین علل عبارتند از:
2.1. آلرژی
آلرژی یکی از شایعترین علل تورم پلک است. حساسیت به گرده، گرد و غبار، موهای حیوانات، یا محصولات آرایشی ممکن است منجر به التهاب و تورم پلک شود. آلرژی معمولاً با خارش، قرمزی و آبریزش چشم همراه است.
2.2. بلفاریت (التهاب پلک)
بلفاریت وضعیتی است که در آن لبههای پلکها دچار التهاب و تحریک میشوند. این التهاب ممکن است ناشی از عفونت باکتریایی یا عملکرد نامناسب غدد چربی پلک باشد. بلفاریت ممکن است باعث تورم، خارش و قرمزی پلک شود.
2.3. گلمژه (هوردهئولوم)
گلمژه یک عفونت حاد و دردناک در یکی از غدد چربی کوچک پلک است که معمولاً در اثر تجمع باکتری ایجاد میشود. این وضعیت باعث ایجاد یک توده کوچک و دردناک روی پلک میشود که میتواند منجر به تورم گستردهتر پلک بالا گردد.
2.4. عفونتهای چشمی
عفونتهای باکتریایی، ویروسی یا قارچی میتوانند باعث تورم پلک شوند. عفونتهایی مانند کونژکتیویت (التهاب ملتحمه) یا سلولیت اوربیتال از جمله عفونتهایی هستند که میتوانند به تورم شدید پلک بالا منجر شوند. این نوع عفونتها معمولاً با درد، قرمزی، و ترشحات چرکی یا آبکی همراه هستند.
2.5. آسیبهای فیزیکی
آسیبهای فیزیکی به پلک، مانند ضربه یا جراحت، میتوانند منجر به تورم و کبودی پلک شوند. این نوع تورم معمولاً به سرعت پس از آسیب ظاهر میشود و ممکن است با درد و کبودی همراه باشد.
2.6. بیماریهای سیستمیک
برخی از بیماریهای سیستمیک مانند اختلالات تیروئیدی (بهویژه تیروئید پرکار)، بیماریهای کلیوی یا نارسایی قلبی میتوانند منجر به احتباس مایعات و در نتیجه تورم پلکها شوند. این نوع تورم معمولاً بدون درد است و ممکن است در هر دو پلک بالا و پایین دیده شود.
3. علائم همراه با تورم پلک بالا
تورم ممکن است با علائم دیگری همراه باشد که به تشخیص دقیقتر علت زمینهای کمک میکند. برخی از علائم همراه عبارتند از:
- درد: در صورتی که تورم ناشی از عفونت یا گلمژه باشد، درد ممکن است همراه با تورم باشد.
- قرمزی: قرمزی پلک یا چشم معمولاً نشاندهنده التهاب یا عفونت است.
- خارش: خارش پلک اغلب نشانهای از آلرژی است.
- ترشح: وجود ترشحات چرکی یا آبکی از چشم ممکن است نشاندهنده عفونت باشد.
- تاری دید: در برخی موارد، تورم پلک میتواند به تاری دید منجر شود.
- احساس جسم خارجی: برخی افراد ممکن است احساس کنند که چیزی در چشمشان گیر کرده است که این احساس معمولاً ناشی از التهاب یا عفونت است.
4. تشخیص تورم پلک
پس از مراجعه به پزشک، پزشک ممکن است بر اساس معاینه بالینی و تاریخچه پزشکی بیمار، علت تورم را تشخیص دهد. روشهای تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
4.1. معاینه بالینی
پزشک با مشاهده پلکها، چشمها و ساختارهای اطراف آنها میتواند نشانههای التهاب، عفونت یا آسیب را شناسایی کند. همچنین بررسی قرمزی، ترشحات و درجه تورم میتواند به تشخیص دقیق کمک کند.
4.2. آزمایشهای آلرژی
در صورتی که پزشک به آلرژی به عنوان علت تورم شک کند، ممکن است آزمایشهای آلرژی انجام دهد. این آزمایشها میتوانند به شناسایی مواد حساسیتزا کمک کنند.
4.3. آزمایشهای خونی
اگر پزشک به بیماریهای سیستمیک یا اختلالات تیروئیدی مشکوک باشد، ممکن است آزمایشهای خونی برای بررسی عملکرد تیروئید یا سطح هورمونها تجویز کند.
4.4. تصویربرداری
در مواردی که احتمال عفونتهای جدیتر مانند سلولیت اوربیتال وجود دارد، پزشک ممکن است از تصویربرداریهایی مانند سیتی اسکن یا امآرآی استفاده کند تا به دقت وضعیت بافتهای عمقیتر بررسی شود.
5. روشهای درمان
درمان تورم پلک بستگی به علت زمینهای آن دارد. روشهای درمانی ممکن است از مراقبتهای خانگی تا درمانهای دارویی و جراحی متغیر باشد.
5.1. مراقبتهای خانگی
در موارد خفیف تورم، میتوان از روشهای ساده خانگی برای کاهش تورم استفاده کرد:
- کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد به مدت 10 تا 15 دقیقه میتواند به کاهش تورم و التهاب کمک کند.
- پاکسازی پلکها: شستشوی ملایم پلکها با آب گرم و شامپوهای مخصوص پلک میتواند به بهبود وضعیت پلکهای ملتهب کمک کند.
- استراحت کافی: خواب کافی و جلوگیری از خستگی چشمها میتواند به بهبود سریعتر تورم کمک کند.
5.2. درمان دارویی
در صورتی که تورم ناشی از عفونت یا آلرژی باشد، پزشک ممکن است داروهای مختلفی را تجویز کند:
- آنتیبیوتیکها: در صورتی که عفونت باکتریایی باعث تورم شده باشد، پزشک ممکن است آنتیبیوتیکهای موضعی یا خوراکی تجویز کند.
- داروهای ضدالتهابی: در موارد التهاب یا آلرژی، استفاده از داروهای ضدالتهابی مانند کورتیکواستروئیدها میتواند تورم را کاهش دهد.
- آنتیهیستامینها: در صورتی که علت تورم آلرژی باشد، پزشک ممکن است آنتیهیستامینهای خوراکی یا قطرههای چشمی تجویز کند.
بیشتر بخوانید: لیزیک چشم اصفهان
5.3. درمانهای جراحی
در موارد شدید، مانند شالازیون بزرگ یا سلولیت اوربیتال، ممکن است جراحی نیاز باشد. جراحی شالازیون شامل تخلیه توده چربی مسدود شده در پلک است. همچنین در موارد عفونتهای شدید، ممکن است تخلیه عفونت از طریق جراحی ضروری باشد.
برای آشنایی بیشتر با دکتر حسن رزمجو متخصص چشم کلیک کنید
📞 جهت ثبت نوبت دکتر حسن رزمجو رایگان کلیک کنید