انواع جراحی چشم
جراحی چشم به عنوان یکی از رشتههای تخصصی پزشکی، نقش اساسی در درمان مشکلات بینایی و بهبود کیفیت زندگی افراد دارد. با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی، انواع مختلفی از جراحیهای چشمی برای درمان شرایط مختلف بینایی و مشکلات چشمی در دسترس است. در این مقاله، به بررسی انواع جراحیهای چشم، اهداف آنها، روشهای اجرایی و نتایج مورد انتظار خواهیم پرداخت.
جراحی آب مروارید
آب مروارید، که به آن کاتاراکت نیز گفته میشود، یکی از شایعترین مشکلات بینایی است که در آن عدسی چشم کدر و باعث کاهش کیفیت بینایی میشود. جراحی آب مروارید به منظور حذف عدسی کدر و جایگزینی آن با عدسی مصنوعی انجام میشود.
روشهای اجرایی:
- فیکو (Phacoemulsification): در این روش، با استفاده از امواج اولتراسوند، عدسی کدر به قطعات کوچکتر تبدیل شده و از طریق یک برش کوچک در قرنیه خارج میشود. سپس عدسی مصنوعی (IOL) جایگزین میشود.
- جراحی با برش بزرگ (Extracapsular Cataract Extraction): در این روش، عدسی کدر به طور کامل از چشم خارج میشود و سپس عدسی مصنوعی قرار داده میشود. این روش کمتر رایج است و بیشتر در مواردی که فیکو امکانپذیر نباشد استفاده میشود.
نتایج مورد انتظار: اکثر بیماران پس از جراحی آب مروارید بهبود قابل توجهی در کیفیت بینایی خود تجربه میکنند و قادر به انجام فعالیتهای روزمره بدون نیاز به عینک خواهند بود.
جراحی لیزیک (LASIK)
جراحی لیزیک برای درمان نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم طراحی شده است. این روش به تغییر شکل قرنیه کمک میکند تا نور به درستی بر روی شبکیه تمرکز کند و نیاز به عینک یا لنزهای تماسی کاهش یابد.
روشهای اجرایی:
- تشکیل فلاپ: در ابتدا، لایهای نازک از قرنیه با استفاده از لیزر یا میکروکراتوم (ابزار جراحی) جدا میشود.
- اصلاح قرنیه: لیزر اگزایمر برای تغییر شکل بافت قرنیه به کار میرود. این تغییرات باعث بهبود تمرکز نور بر روی شبکیه میشود.
- بستن فلاپ: پس از اصلاح شکل قرنیه، فلاپ به موقعیت اولیه برگردانده میشود و به طور طبیعی بهبود مییابد.
نتایج مورد انتظار: بسیاری از بیماران پس از جراحی لیزیک بهبود چشمگیری در بینایی خود مشاهده میکنند و نیاز به عینک یا لنزهای تماسی کاهش مییابد. این روش معمولاً با دوره نقاهت کوتاه و حداقل درد همراه است.
جراحی لازک (LASEK)
جراحی لازک شباهت زیادی به لیزیک دارد و برای درمان مشکلات بینایی مشابهی استفاده میشود. این روش برای بیمارانی که قرنیه نازکی دارند یا در معرض خطر مشکلات پس از لیزیک هستند، توصیه میشود.
روشهای اجرایی:
- تشکیل فلاپ اپیتلیال: لایه بیرونی قرنیه (اپیتلیوم) با استفاده از محلول الکل نرم میشود و به صورت یک لایه نازک جدا میشود.
- اصلاح قرنیه: مشابه با لیزیک، لیزر اگزایمر برای تغییر شکل قرنیه استفاده میشود.
- بستن فلاپ: لایه اپیتلیال به موقعیت اولیه خود برگردانده میشود و به طور طبیعی بهبود مییابد.
نتایج مورد انتظار: بیماران معمولاً دوره نقاهت طولانیتری نسبت به لیزیک دارند و ممکن است به مدت چند روز احساس ناراحتی کنند، اما نتایج بینایی مشابه به لیزیک است.
جراحی قرنیه
جراحی قرنیه برای درمان مشکلاتی مانند زخمهای قرنیه، قوز قرنیه (کراتوکنوس) و تغییرات دژنراتیو قرنیه انجام میشود. این جراحیها شامل روشهای مختلفی هستند که به بهبود سلامت و عملکرد قرنیه کمک میکنند.
روشهای اجرایی:
- پیوند قرنیه (Keratoplasty): شامل جایگزینی قسمتی یا تمام قرنیه آسیبدیده با قرنیه سالم از اهداکننده است. این روش برای درمان آسیبهای شدید یا بیماریهای دژنراتیو قرنیه استفاده میشود.
- Cross-Linking (CXL): در این روش، با استفاده از نور UV و قطرههای مخصوص، بافت قرنیه تقویت میشود تا از پیشرفت قوز قرنیه جلوگیری شود.
نتایج مورد انتظار: نتایج جراحی قرنیه میتواند متغیر باشد، اما هدف این است که بینایی بهبود یابد و سلامت قرنیه حفظ شود. پیوند قرنیه نیاز به دوره نقاهت و پیگیریهای مداوم دارد.
جراحی آب سیاه (گلوکوم)
جراحی آب سیاه یا گلوکوم به منظور کاهش فشار داخل چشم و جلوگیری از آسیب به عصب بینایی انجام میشود. این جراحیها معمولاً در مواردی که درمانهای دارویی و لیزری کافی نباشند، مورد استفاده قرار میگیرند.
روشهای اجرایی:
- عمل جراحی تروبکولکتومی (Trabeculectomy): در این روش، با ایجاد یک مجرای جدید در چشم، فشار داخل چشم کاهش مییابد. این مجرا به خروج مایع زلالیه از چشم کمک میکند.
- جراحی با استفاده از شیرهای مصنوعی (Glaucoma Drainage Devices): در این روش، یک دستگاه کوچک در چشم قرار داده میشود تا مایع زلالیه را تخلیه کند و فشار داخل چشم را کاهش دهد.
نتایج مورد انتظار: جراحیهای آب سیاه میتوانند فشار داخل چشم را به طور مؤثر کاهش دهند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند، اما نیاز به پیگیری منظم و مراقبتهای بعد از جراحی دارد.
بیشتر بخوانید: لیزیک چشم اصفهان
جراحی شبکیه
جراحی شبکیه برای درمان مشکلاتی مانند جداشدگی شبکیه، پارگی شبکیه و دیابت شبکیه انجام میشود. این مشکلات میتوانند به مشکلات جدی بینایی منجر شوند و نیاز به درمان فوری دارند.
روشهای اجرایی:
- عمل جراحی ویتروکتومی: شامل برداشتن زجاجیه (ژل شفاف درون چشم) و درمان مشکلات شبکیه از جمله جداشدگی یا پارگی است.
- عمل جراحی با لیزر: لیزر برای ترمیم پارگیها و نقاط ضعف در شبکیه استفاده میشود و به تثبیت شبکیه کمک میکند.
- عمل جراحی با استفاده از گاز یا سیلیکون: در مواردی که شبکیه به شدت جدا شده باشد، از گاز یا سیلیکون برای فشردهسازی شبکیه به دیواره چشم استفاده میشود.
نتایج مورد انتظار: نتایج جراحی شبکیه به شدت مشکل و زمان درمان بستگی دارد. بسیاری از بیماران بهبود قابل توجهی در بینایی خود تجربه میکنند، اما ممکن است به مراقبتهای ویژه و پیگیریهای مداوم نیاز داشته باشند.
نتیجهگیری
انواع جراحی چشم شامل طیف وسیعی از روشها و تکنیکها هستند که هر کدام برای درمان مشکلات خاص بینایی طراحی شدهاند. از جراحیهای اصلاحی مانند لیزیک و لازک تا جراحیهای پیچیدهتر مانند پیوند قرنیه و درمان شبکیه، هر روش هدف مشخصی دارد و میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. با پیشرفتهای مداوم در تکنولوژی و پزشکی، نتایج این جراحیها روز به روز بهتر و مؤثرتر میشود. مشاوره با پزشک متخصص و انتخاب روش مناسب بر اساس وضعیت فردی میتواند به دستیابی به بهترین نتایج کمک کند.
برای آشنایی بیشتر با دکتر حسن رزمجو متخصص چشم کلیک کنید
📞 جهت ثبت نوبت دکتر حسن رزمجو رایگان کلیک کنید