تفاوت عمل لیزیک و لازک
عمل‌های جراحی انکساری چشم، مانند لیزیک (LASIK) و لازک (LASEK)، دو روش پرکاربرد برای اصلاح مشکلات بینایی نظیر نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم هستند. هر دوی این روش‌ها با تغییر شکل قرنیه به بهبود تمرکز نور بر روی شبکیه کمک می‌کنند، اما از لحاظ تکنیک‌های جراحی، دوره نقاهت، و عوارض جانبی با هم تفاوت‌هایی دارند. انتخاب بین لیزیک و لازک به شرایط فردی بیمار، ضخامت قرنیه، و توصیه پزشک بستگی دارد. در این مقاله به بررسی دقیق تفاوت عمل لیزیک و لازک پرداخته می‌شود تا اطلاعات جامع‌تری برای انتخاب آگاهانه فراهم شود.
1. تعریف و روش انجام عمل لیزیک
لیزیک، کوتاه شده عبارت Laser-Assisted In Situ Keratomileusis، یکی از محبوب‌ترین روش‌های جراحی چشم است که به اصلاح عیوب انکساری از جمله نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم می‌پردازد. این روش به دلیل دوره نقاهت کوتاه و عدم درد بعد از جراحی، مورد استقبال قرار گرفته است.
1.1. روش انجام لیزیک
در لیزیک، جراح ابتدا با استفاده از یک دستگاه میکروکراتوم یا لیزر فمتوسکند، یک فلپ نازک در لایه خارجی قرنیه ایجاد می‌کند. سپس این فلپ به آرامی بلند می‌شود تا لایه‌های زیرین قرنیه آشکار شوند. در مرحله بعد، جراح با استفاده از لیزر اکسایمر، بخشی از بافت قرنیه را بر اساس عیوب بینایی فرد برمی‌دارد و قرنیه را تغییر شکل می‌دهد. در نهایت، فلپ به جای خود بازگردانده می‌شود و بدون نیاز به بخیه به طور طبیعی در محل خود بهبود می‌یابد.
1.2. مزایای لیزیک
- دوره نقاهت کوتاه: یکی از بزرگ‌ترین مزایای لیزیک، بازگشت سریع بینایی است. معمولاً افراد بعد از یک تا دو روز قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود هستند.
- حداقل درد: بعد از جراحی لیزیک، درد و ناراحتی بسیار کمی تجربه می‌شود.
- نتایج سریع: بهبود بینایی بلافاصله بعد از جراحی آغاز می‌شود و اکثر بیماران در عرض 24 تا 48 ساعت به وضوح بیشتری در دید دست پیدا می‌کنند.
1.3. معایب لیزیک
- ضخامت قرنیه: یکی از محدودیت‌های لیزیک این است که بیمار باید قرنیه‌ای با ضخامت کافی داشته باشد. در غیر این صورت، این روش برای فرد مناسب نخواهد بود.
- خطرات مرتبط با فلپ: ایجاد فلپ در لیزیک می‌تواند با خطرات جانبی مانند جابجایی یا عفونت همراه باشد.
2. تعریف و روش انجام عمل لازک
لازک، کوتاه شده عبارت Laser-Assisted Sub-Epithelial Keratectomy، یکی دیگر از روش‌های اصلاح عیوب انکساری است که شباهت زیادی به لیزیک دارد، اما تفاوت‌های فنی و عملکردی مهمی نیز بین آن‌ها وجود دارد.
2.1. روش انجام لازک
در لازک، جراح به جای ایجاد یک فلپ ضخیم در قرنیه، تنها لایه سطحی اپیتلیوم (لایه نازک سلول‌های سطحی قرنیه) را با استفاده از یک محلول الکلی جدا می‌کند. سپس، با استفاده از لیزر اکسایمر، قرنیه تغییر شکل داده می‌شود تا عیوب انکساری اصلاح شوند. پس از اعمال لیزر، لایه اپیتلیوم به محل خود بازگردانده شده یا به تدریج بافت جدیدی جایگزین آن می‌شود. در انتها، یک لنز تماسی محافظ روی چشم قرار می‌گیرد تا به بهبود اپیتلیوم کمک کند.
2.2. مزایای لازک
- عدم نیاز به فلپ ضخیم: برخلاف لیزیک، لازک نیازی به ایجاد فلپ ضخیم ندارد، که این امر خطرات مرتبط با جابجایی فلپ را حذف می‌کند.
- مناسب برای قرنیه‌های نازک: این روش برای افرادی که قرنیه نازک دارند، مناسب‌تر است.
- کمتر تهاجمی: لازک به دلیل کمتر بودن عمق برش قرنیه، تهاجم کمتری نسبت به لیزیک دارد و برای برخی از بیماران ایمن‌تر تلقی می‌شود.
2.3. معایب لازک
- دوره نقاهت طولانی‌تر: برخلاف لیزیک، بهبودی بینایی و بازگشت به فعالیت‌های روزمره در لازک بیشتر طول می‌کشد و ممکن است تا یک هفته یا بیشتر زمان ببرد.
- درد و ناراحتی بیشتر: بیماران معمولاً بعد از لازک درد و ناراحتی بیشتری را در مقایسه با لیزیک تجربه می‌کنند.
- نیاز به محافظ لنز: پس از جراحی لازک، استفاده از لنزهای تماسی محافظ تا چند روز ضروری است.
3. مقایسه لیزیک و لازک از لحاظ تکنیکی
از نظر فنی، هر دو روش لیزیک و لازک از لیزر اکسایمر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌کنند، اما روش دسترسی به بافت قرنیه در این دو روش تفاوت دارد.
3.1. فلپ در لیزیک در مقابل لازک
در لیزیک، فلپ با استفاده از میکروکراتوم یا لیزر فمتوسکند ایجاد می‌شود و شامل بخش ضخیمی از قرنیه است. این فلپ به طور موقت برداشته شده و سپس به محل خود بازمی‌گردد. در لازک، تنها لایه سطحی اپیتلیوم با استفاده از محلول الکلی جدا می‌شود که به معنای تهاجم کمتر و حفظ بیشتر بافت قرنیه است.
3.2. عمق لیزر در قرنیه
لیزیک در عمق بیشتری از قرنیه اجرا می‌شود، در حالی که لازک فقط در لایه‌های سطحی قرنیه انجام می‌شود. این تفاوت به معنای امکان جراحی لازک برای افرادی با قرنیه نازک است.
4. مقایسه لیزیک و لازک از لحاظ دوره نقاهت
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو روش، دوره نقاهت و بهبودی بیمار است.
4.1. دوره نقاهت در لیزیک
بیماران بعد از لیزیک به سرعت بهبود می‌یابند و اکثر افراد قادرند در عرض 24 تا 48 ساعت به کارهای روزمره بازگردند. درد و ناراحتی معمولاً حداقل است و نیاز به داروهای مسکن به ندرت پیش می‌آید.
4.2. دوره نقاهت در لازک
دوره نقاهت در لازک طولانی‌تر است. بازگشت به فعالیت‌های روزانه ممکن است تا یک هفته به طول بیانجامد و برخی از افراد درد و ناراحتی بیشتری را تجربه می‌کنند. استفاده از لنزهای محافظ تماسی تا چند روز پس از جراحی ضروری است.
5. تفاوت‌ها از لحاظ عوارض جانبی و خطرات
هر دو روش لیزیک و لازک به عنوان جراحی‌های ایمن و مؤثر شناخته می‌شوند، اما تفاوت‌هایی در میزان خطرات و عوارض جانبی آن‌ها وجود دارد.
بیشتر بخوانید: لیزیک چشم اصفهان
5.1. خطرات لیزیک
از عوارض احتمالی لیزیک می‌توان به خشکی چشم، ایجاد هاله در اطراف نورها، و مشکلات مربوط به فلپ قرنیه اشاره کرد. اگر فلپ به درستی بهبود نیابد، ممکن است منجر به مشکلات بیشتری شود.
5.2. خطرات لازک
در لازک، چون فلپ عمیق در کار نیست، خطرات مرتبط با جابجایی فلپ وجود ندارد. با این حال، درد و ناراحتی بیشتر، خشکی چشم، و بهبودی کندتر ممکن است از عوارض آن باشند. به دلیل دخالت کمتر در عمق قرنیه، احتمال عوارض بلندمدت کمتری در لازک وجود دارد.
6. مقایسه از لحاظ هزینه و دسترسی
هر دو روش لیزیک و لازک معمولاً هزینه‌های مشابهی دارند، اگرچه در برخی موارد لیزیک به دلیل تجهیزات پیشرفته‌تر ممکن است کمی گران‌تر باشد. با این حال، هزینه نهایی بستگی به تجهیزات استفاده شده، تجربه جراح و منطقه جغرافیایی دارد.
برای آشنایی بیشتر با دکتر حسن رزمجو متخصص چشم کلیک کنید
📞 جهت ثبت نوبت دکتر حسن رزمجو رایگان کلیک کنید