جدیدترین روش‌های جراحی چشم
در چند دهه اخیر، پیشرفت‌های پزشکی در زمینه جراحی چشم به‌طور چشمگیری توسعه یافته است. این تحولات تکنولوژیکی و علمی، امکان درمان مشکلات چشمی که قبلاً به سختی قابل درمان بودند یا نیاز به روش‌های تهاجمی داشتند را فراهم کرده است. امروزه جدیدترین عمل‌های چشم، نه تنها از نظر کارایی و دقت بسیار پیشرفته‌تر شده‌اند، بلکه زمان بهبودی بیماران نیز کوتاه‌تر و ایمنی جراحی‌ها افزایش یافته است. در این مقاله، به بررسی جدیدترین روش‌های جراحی چشم، از جمله SMILE، PRK، و جراحی‌های مرتبط با کاتاراکت (آب مروارید) و گلوکوم (آب سیاه) می‌پردازیم.
1. فمتوسکند لیزیک (Femtosecond LASIK)
1.1. تعریف و نحوه عملکرد
فمتوسکند لیزیک یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جراحی لیزیک برای اصلاح مشکلات انکساری چشم مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. در این روش از دو نوع لیزر استفاده می‌شود: لیزر فمتوسکند برای ایجاد فلپ (لایه نازکی از سطح قرنیه) و لیزر اگزایمر برای تغییر شکل قرنیه. لیزر فمتوسکند با تولید پالس‌های فوق‌العاده سریع (در حد فمتوسکند) بسیار دقیق‌تر و ایمن‌تر از میکروکراتوم‌های مکانیکی سنتی عمل می‌کند.
1.2. مزایا و نوآوری‌ها
این روش دقت بالاتری نسبت به لیزیک سنتی دارد و خطر عوارض مرتبط با برش‌های مکانیکی کاهش یافته است. همچنین، بیماران سریع‌تر بهبود می‌یابند و احتمال بروز خشکی چشم پس از جراحی نیز کاهش می‌یابد.
1.3. معایب
یکی از معایب این روش هزینه بالاتر آن نسبت به لیزیک سنتی است. علاوه بر این، این روش برای همه بیماران مناسب نیست و برخی افراد ممکن است به دلیل ضخامت کم قرنیه یا شرایط دیگر نتوانند از این روش استفاده کنند.
2. SMILE (Small Incision Lenticule Extraction)
2.1. تعریف و نحوه عملکرد
SMILE یکی از جدیدترین روش‌های اصلاح بینایی با لیزر است که برای درمان نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم استفاده می‌شود. در این روش، لیزر فمتوسکند یک لنز نازک به نام “لنزیکول” در لایه میانی قرنیه ایجاد می‌کند. سپس جراح این لنز را از طریق یک برش کوچک (حدود 2 تا 4 میلی‌متر) خارج می‌کند. برخلاف لیزیک، در این روش فلپ ایجاد نمی‌شود که همین ویژگی باعث کاهش عوارض مرتبط با آن می‌شود.
2.2. مزایا
SMILE نسبت به لیزیک و PRK کم‌تهاجمی‌تر است و به دلیل عدم نیاز به ایجاد فلپ، خطر عوارض مانند خشکی چشم و عدم ثبات قرنیه کمتر است. بیماران پس از این جراحی می‌توانند به سرعت به فعالیت‌های روزانه خود بازگردند و دوره بهبودی نسبتاً کوتاه‌تری دارند.
2.3. معایب
از آنجایی که SMILE یک تکنولوژی جدیدتر است، در حال حاضر برای تمام مشکلات انکساری قابل استفاده نیست و به‌طور عمده برای اصلاح نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم کاربرد دارد. همچنین، این روش ممکن است برای برخی بیماران که مشکلات پیچیده‌تری دارند، مناسب نباشد.
3. جراحی PRK (Photorefractive Keratectomy)
3.1. تعریف و نحوه عملکرد
PRK یک روش لیزری برای اصلاح بینایی است که قبل از ظهور لیزیک به‌طور گسترده استفاده می‌شد. در این روش، لایه سطحی قرنیه (اپی‌تلیوم) به‌طور کامل برداشته می‌شود تا لیزر اگزایمر بتواند تغییرات لازم را روی سطح قرنیه اعمال کند. سپس لایه اپی‌تلیوم به‌طور طبیعی در چند روز بعد بازسازی می‌شود.
3.2. نوآوری‌های جدید
با پیشرفت تکنولوژی، PRK همچنان یکی از گزینه‌های مؤثر برای بیمارانی است که ضخامت قرنیه‌شان برای انجام لیزیک کافی نیست. در این روش به دلیل عدم ایجاد فلپ، خطر عوارضی مانند جابجایی فلپ وجود ندارد. همچنین برخی بیماران با شرایط خاص چشمی مانند خشکی شدید چشم، ممکن است از PRK به‌جای لیزیک بهره‌مند شوند.
3.3. معایب
یکی از معایب PRK نسبت به لیزیک و SMILE دوره بهبودی طولانی‌تر آن است. بیماران پس از جراحی ممکن است برای چند روز احساس درد و ناراحتی داشته باشند و بینایی آنها به‌طور کامل تا چند هفته بهبود نیابد.
4. جراحی کاتاراکت با لیزر فمتوسکند
4.1. تعریف و نحوه عملکرد
کاتاراکت یا آب مروارید یک بیماری شایع چشم در سنین بالاست که در آن عدسی چشم شفافیت خود را از دست می‌دهد. یکی از روش‌های نوین درمان این بیماری، استفاده از لیزر فمتوسکند برای برش دقیق‌تر و کنترل بیشتر در حین جراحی است. در این روش، لیزر فمتوسکند برش‌های لازم را برای جراحی کاتاراکت ایجاد می‌کند و سپس لنز مصنوعی جایگزین عدسی معیوب می‌شود.
4.2. مزایا
استفاده از لیزر در جراحی کاتاراکت دقت بیشتری را فراهم می‌کند و امکان ایجاد برش‌های دقیق‌تر و کنترل بهتر در طول جراحی را فراهم می‌سازد. این روش همچنین به کاهش احتمال بروز عوارض و بهبود سریع‌تر بیماران کمک می‌کند.
4.3. معایب
این روش نسبت به جراحی کاتاراکت سنتی گران‌تر است و در برخی موارد هزینه بیمه آن را پوشش نمی‌دهد. همچنین، مانند هر جراحی دیگری، خطراتی همچون عفونت و التهاب نیز وجود دارد.
5. جراحی گلوکوم با روش MIGS (Minimally Invasive Glaucoma Surgery)
5.1. تعریف و نحوه عملکرد
گلوکوم یا آب سیاه یک بیماری است که به دلیل افزایش فشار داخل چشمی، عصب بینایی آسیب می‌بیند و می‌تواند منجر به نابینایی شود. جراحی‌های گلوکوم معمولاً به‌منظور کاهش فشار داخل چشمی انجام می‌شوند. روش MIGS به عنوان یک تکنیک نوآورانه و کم‌تهاجمی در جراحی گلوکوم استفاده می‌شود که شامل استفاده از دستگاه‌های کوچک برای بهبود تخلیه مایع داخل چشمی و کاهش فشار چشم است.
5.2. مزایا
روش‌های MIGS کم‌تهاجمی‌تر از روش‌های سنتی هستند و با عوارض کمتری همراه هستند. این روش‌ها معمولاً بهبودی سریع‌تری دارند و می‌توانند همزمان با جراحی‌های دیگر مانند کاتاراکت انجام شوند.
5.3. معایب
MIGS معمولاً برای مراحل اولیه تا متوسط گلوکوم استفاده می‌شود و برای بیماران با گلوکوم پیشرفته ممکن است به اندازه کافی موثر نباشد. همچنین، نیاز به پیگیری مداوم برای اطمینان از موفقیت درمان وجود دارد.
بیشتر بخوانید: لیزیک چشم اصفهان
6. درمان با لنزهای داخل چشمی (ICL)
6.1. تعریف و نحوه عملکرد
در بیمارانی که برای جراحی لیزیک یا PRK مناسب نیستند، استفاده از لنزهای داخل چشمی (ICL) می‌تواند گزینه مناسبی باشد. در این روش، یک لنز مصنوعی در جلوی عدسی طبیعی چشم قرار داده می‌شود که به اصلاح بینایی کمک می‌کند. این لنزها دائمی هستند اما قابل جابجایی می‌باشند و می‌توانند مشکلات انکساری شدیدتر مانند نزدیک‌بینی بالا را اصلاح کنند.
6.2. مزایا
لنزهای داخل چشمی دقت بالایی در اصلاح مشکلات بینایی دارند و بر خلاف روش‌های لیزری، برگشت‌پذیر هستند. این روش برای بیمارانی که قرنیه نازکی دارند یا مشکلات انکساری شدید دارند، یک گزینه ایده‌آل محسوب می‌شود.
6.3. معایب
ICL نیاز به جراحی دارد و همانند سایر جراحی‌های چشمی، خطرات جراحی مانند عفونت، التهاب یا جابجایی لنز وجود دارد.
برای آشنایی بیشتر با دکتر حسن رزمجو متخصص چشم کلیک کنید
📞 جهت ثبت نوبت دکتر حسن رزمجو رایگان کلیک کنید